استرس حاد
تصور کنید که یک اتفاق ناگواری رخ میدهد و مدتی بعد از این اتفاق احتمالا یک اختلال اضطراب در فرد بوجود میاید که به آن اختلال استرس حاد میگویند .حدود یکماه بعد از آن اتفاق ناگوار ، اضطراب در فرد بروز میکند و حداقل سه روز طول میکشدو حتی میتواند تا یکماه هم ادامه پیدا کند . اگر مایل هستید که بدانید که استرس حاد چیست و علائم و علت استرس حاد چیست و چه کسانی بیشتر در معرض آن هستند و درما ن آن چیست ؟ لطفا تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
استرس حاد چیست؟
اختلال استرس حاد ) ASD) یک نوع استرس است که علائمی که از خود بروز میدهد در پی برخورد و مواجهه با یک اتفاق ناگوار و ناراحت کننده در فرد به وجود میاید و می تواند بعد از سه روز تا یکماه بعد از آن اتفاق در فرد خود را نشان دهد . علائم استرس حاد خیلی شبیه به علائم استرس بعد از سانحه است میباشد و فرد بعد از اینکه یک اتفاق ناگوار برایش اتفاق میافتد ( مستقیم در معرض باشد یا مشاهده کند) علائم استرس را از خود بروز میدهند . بیشتر افراد مبتلا به استرس حاد نمیتوانند از چیزهایی که قبلا لذت میبردند ، لذت ببرند و اگر بخواهند زندگی عادی خود را ادامه دهند احساس گناه میکنند .
بعبارتی میتوان به اینصورت بیان کرد که وقتی فرد در معرض یک تجربه عاطف رنج آور یا یک اتفاق هولناک قرار بگیرد و معمولا با عوارض جسمی و روحی روانی همراه باشد که به آن تروما میگویند . هر چه فرد بیشترمستقیم تر با آن اتفاق مواجه شود ، آسیب آن در فرد بیشتر خواهد بود وعلائمی را از خود بروز دهد . لیکن این علائم از سه روز تا یکماه باید باشد که به آن استرس حاد میگویند .
علائم استرس حاد
ببه مجردی که فرد در معرض استرس قرار میگیرد ، اعصاب سمپاتیک فرد تحریک میشود و به واسطه ی آن علائمی مانند افزایش ناگهانی ضربان قلب، فشارخون، تعریق، اختلال در تنفس عادی و تغییردرسوخت وساز و انقباض عضلانی و مشکلات گوارشی و تغییر در تمرکز و … را در فرد ایجاد میکند .
بصورت کلی علائم استرس حاد عبارتند از:
· یادآوری ناخودآگاه وقایع آزار دهنده و تروماتیک و پریشان کننده که بعد از آن واقعه در فردایجاد میشود یا در حالت بیداری یا در خواب آن را به یاد میاورد.
· عدم توانایی در تجربه های خوشایند
· احساس بهت و گیجی و اینکه احساس میکند زمان برایش خیلی کند میگذرد
· مشکل در تمرکز و برانگیختگی هیجانی و اینکه فرد مشکل در به خواب رفتن و تداوم خواب دارد
· اجتناب از اینکه در خصوص خاطرات اتفاق ناگوار فکر کند یا صحبت کند و یا حتی ازاینکه در مکانهایی که آن خاطره را برایش یاد آوری میکند اجتناب میکند .
· احتمال زیاد علائم پنیک را بعد از استرس از خود نشان میدهند.
علل استرس حاد
درمورد علل ایجاد استرس حاد میتوان گفت که وقتی فرد با یک رویداد ناگوار مواجهه میشود ، علائم استرس حاد در فرد ایجاد میشود . به موجب این اتفاق فرد احساس ترس و وحشت زدگی و ناتوانی میکند . وقایعی که اصولا در فرد استرس حاد ایجاد میکنند میتواند مرگ نزدیکان ، مرگ خود فرد ، آسیب جدی جسمانی به خود یا نزدیکان فرد و تهدید سلامتی خود یا نزدیکان فرد با وقایع ناگوار مثل تصادف ، جنگ ، حوادث طبیعی . که اصولا افرادی که در معرض چنین اتفاقاتی قرار میگیرند علائم استرس حاد را از خود بروز میدهند ، که البته شدت آن با توجه به عمق و شدت حادثه و وضعیت روحی و روانی فرد و سن فرد هم بستگی دارد .
چه کسانی در معرض استرس حاد هستند؟
قاعدتا برای هر فردی که اتفاق ناگواری رخ بدهد ایجاد استرس خواهد کرد . اما برای اینکه یک فردی مبتلا به استرس حاد شود ، میتواند عواملی دخیل باشند که امکان ابتلا به آن را بیشتر میکند. که چند نمونه از این عوامل عبارتند از :
- کسانیکه سابقه ی یک اتفاق ناگوار در گذشته را داشته اند .
- کسانیکه اتفاق ناگواری برایشان رخ داده
- افرادی که سابقه ی اختلالات روحی – روانی دارند .
- زنان بیشتر از مردان در معرض استرس حاد هستند .
واکنش روانیِ پشت اختلال استرس حاد را واکنش استرسی حاد میگویند. ما انسان‌ها وقتی با ترس یا اتفاقی تهدیدکننده مواجه می‌شویم، به‌طور طبیعی یا می‌ایستیم و مقابله می‌کنیم یا از تهدید می‌گریزیم. این واکنش را به‌اسم پاسخ جنگ یا گریز می‌شناسیم. علائم پاسخ استرسی حاد عبارت‌اند اما کسی که واقعه‌ای تروماتیک را تجربه میکند، ممکن است که متعاقبا به‌دلیل یادآوری خاطرات مزاحم یا دیدن رؤیاهای آزاردهنده خودش را مدام درمعرض خطر حس کند و بنابراین بیش‌ازحد معمول به علائم استرسی حاد دچار شود.
درمان استرس حاد
در خصوص درمان استرس حاد روشهای مختلفی را میتوان نام برد که بسته شرایط فرد میتوان از آن استفاده نمود:
دارو درمانی برای کنترل تغییرات فیزیولوژیک فرد با توصیه پزشک .
درمان شناختی رفتاری که بعنوان یکی از موفقترین شیوه های درمان استرس حاد میتوان از آن استفاده کرد . که هم روی نگرش و افکار فرد و هم روی رفتار او کار میکنند .
شیوه های دیگری مانند بازگویی حادثه بعد از اتفاق و مدیریت اضطراب نیز بعنوان روش موثراستفاده شده است.